Skolverket
SyoGuiden
Förskolannet
Högskoleverket
Studera.nu
Studyinsweden
Unis
en högskolor
Studentlya
Sökstudentbostad
Inf.
Beheer Groep
COLO
Nuffic
|
|
Het
Zweedse onderwijsstelsel is gebaseerd op twee pijlers: allereerst ondersteunt
en moedigt het kinderen aan tot leren en zicht te ontwikkelen en een
goede start in het leven te maken en daarnaast is het een ondersteuning voor
de ouders om ouderschap en werken of studeren te combineren. Het onderwijs
is (bijna) gratis ongeacht hoe oud je bent, vaak hoef je alleen je boeken
te betalen.
Het onderwijsstelsel
bestaat uit vier stadia: Förskolan, Grundskolan,
Gymnasium en Universität. Een interactieve map in het Engels is te vinden op de site van Skolverket .
Förskolan
(1 - 5
jaar)
De
förskolan is er voor kinderen van 1 tot en met 5 jaar. Voor
het eerste jaar is er geen officiële kinderopvang. Dit omdat de ouders
mogelijkheden geboden worden om het eerste levensjaar van het kind betaald
verlof op te nemen. Ongeveer driekwart van de Zweedse kinderen zijn op
een förskolan ingeschreven. Uiteraard afhankelijk van de kommun
en het aanbod worden de kinderen onderverdeeld in groepen van 15 - 20
kinderen met drie leiders op elke groep. Vaak is er ook een aparte kok
aangesteld op een förskolan. Op de förskolan ligt de nadruk
op het leren spelen met elkaar en wordt er heel veel buiten gespeeld
en uitvluchtjes gemaakt met de kinderen. ´s Ochtends wordt er gezamenlijk
ontbeten, rond tien uur is het tijd voor een tussenmaaltijd (mellanmål:
meestal fruit), gevolgd door een warme lunch en om drie uur nogmaals
een mellanmål. Alle kinderen hebben in ieder geval recht op 15
uur onderwijs, ongeacht of de ouders werkloos zijn, werken, studeren
of ouderschapsverlof hebben. Bij meer uren mag het kind maximaal het
aantal werkuren plus een uur reistijd benutten. Deze uren worden ingedeeld
volgens het schema van de school. Gerelateerd aan het inkomen van de
ouders wordt er een bijdrage berekend tot aan een maximaal bedrag (maxtax)
per maand. Onderstaand een voorbeeldje, maar deze bedragen willen wel
eens per kommun verschillen:
Inkomsten van 0 - 41999
SEK per maand (% van brutoloon)
Kind 1 |
3,0 %, max. 1260 SEK/maand |
Kind 2 |
2,0 %, max 840 SEK/maand |
Kind 3 |
1,0 %, max 420 SEK/maand |
Kind 4 |
gratis |
Inkomsten hoger dan 37999 SEK per maand
Kind 1 |
1260 SEK/maand |
Kind 2 |
840 SEK/maand |
Kind 3 |
420 SEK/maand |
Kind 4 |
gratis |
Kinderen van 4 en 5 jaar krijgen 15 uur gratis onderwijs aangeboden
als voorbereiding op de grote school.
Wachttijden voor plaatsing verschillen per school, maar kunnen oplopen
tot 3 - 4 maanden.
Er zijn verschillende
vormen van förskola. De "dagis" (de gewone
door de kommun geregelde schoolwerkzaamheid), de "dagmama" (een door
de kommun aangestelde persoon die thuis de kinderen opvangt. Dit is vaak
in gebieden waar de kinderen te ver van een gewone school af wonen) en
het föräldrakooperativ (een samenwerkingsverband van verschillende
ouders die samen de kinderopvang voor hun rekening nemen).
Grundskolan (6 - 16
jaar)
In Zweden begint de leerplicht met 7 jaar. De meeste Zweedse kinderen
beginnen echter al met de grote school als ze 6 jaar zijn. Tot hun 16e
zitten de kinderen hoofdzakelijk in klassen met hun leeftijdsgenootjes
en ook hier wordt weer veel aandacht besteed aan de natuur en activiteit.
De volgende vakken worden onderwezen:
Beeld |
230 |
Huishoudelijke vaardigheden |
118 |
Sport en gezondheid |
500 |
Muziek |
230 |
Handarbeid |
330 |
|
|
Zweeds |
1 490 |
Engels |
480 |
Wiskunde (rekenen) |
900 |
|
|
Aardrijkskunde, geschiedenis, godsdienst
en maatschappijleer (samen) |
885 |
|
|
Biologie, natuurkunde, scheikunde,
Techniek (samen) |
800 |
|
|
Taalkeuze |
320 |
Leerlings keuze |
382 |
|
|
Totaal gegarandeerde lestijd |
6 665 |
Hiervan mag de school zelf invullen |
600 |
Onderwijs is gratis en vaak hoef je ook niets te betalen voor maaltijden,
leermiddelen en uitstapjes.
Skolbarnomsorg
(6 - 12 jaar)
Onder de
tijden dat er geen les gegeven wordt bestaat er een mogelijkheid
om de kinderen op te vangen en te begeleiden. Op deze tijden wordt
er bijvoorbeeld aandacht besteed aan het huiswerk. Er zijn drie
vormen van skolbarnomsorg: fritidshem (vaak een voortzetting van
de school in hetzelfde of nabijliggend gebouw), familjedaghem (een
kinderleider die zich vaak bij zich thuis ontfermt over de kinderen)
en öppen fritidsverksamhet (eigenlijk bestemd voor kinderen
van 10-12 jaar en in nauwe aansluiting op de schooltijden). Deze
werkzaamheden vinden ook plaats in de vakantietijd als de ouders
moeten werken. Het is vrij gebruikelijk dat kinderen hier gebruik
van maken omdat de schooltijden vaak vroeg in de middag ophouden
en de ouders nog niet klaar zijn met werken. Ook hebben de kinderen
10 weken zomervakantie en er zijn nog niet veel werkgevers te vinden
die daarin mee willen. |
|
Voor
deze mogelijkheden betaal je een skolbarnsavgift volgens onderstaand model.
Ook hier geldt dat dit niet in alle kommunen hetzelfde is.
Inkomsten van 0 - 41999
SEK per maand (% van brutoloon)
Kind 1 |
2,0 %, max 840 SEK/maand |
Kind 2 |
1,0 %, max 420 SEK/maand |
Kind 3 |
1,0 %, max 420 SEK/maand |
Kind 4 |
Gratis |
Inkomsten hoger dan 41999 SEK per maand
Kind 1 |
840 SEK/maand |
Kind 2 |
420 SEK/maand |
Kind 3 |
420 SEK/maand |
Kind 4 |
Gratis |
Gymnasium
(16 - 19
jaar)
Sinds
1995 bestaat er een systeem waarbij de leerling moet kiezen tussen 17 driejarige
nationaal bepaalde stromingen. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om een
specialistische opleiding te volgen (zoals bijvoorbeeld rallyautomonteur).
Maar weinig scholen kunnen al deze stromingen aanbieden en soms zal daarom
de leerling wat langere afstanden moeten afleggen voor zijn studie. Alle
stromingen bevatten in ieder geval de volgende vakken: Zweeds, Engels,
rechten, religie, wiskunde, natuurkunde, gymnastiek en gezondheid en
artistieke activiteiten. Buiten dat worden er stromingsspecifieke vakken
onderwezen. Alle studenten sluiten hun studie af met een project. In
de beroepsstromingen wordt er minstens 15 weken van de schooltijd stage
gelopen.
De volgende programma´s
worden aangeboden:
Kinderen en vrije tijd |
Recreatie, pedagogiek en sociale vaardigheden |
Bouw |
Installatie, huizenbouw, schilderwerk |
Electriciteit |
Elektrotechniek, computer, automatisering |
Energie |
Loodgieten, stroomtechniek, zeevaarttechniek |
Estetisch |
Beeld en vormgeving, dans, muziek en
theater |
Transport |
Vliegtuig-, auto- en machinetechniek,
transport |
Handel en administratie |
Handel en service, toerisme |
Handwerk |
Verschillende handwerkberoepen |
Hotel en restaurant |
Hotel, restaurant en catering |
Industrie |
Lokaal programma |
Levensmiddelen |
Lokaal programma |
Media |
Mediaproductie, druktechnieken |
Natuur |
Bos-, land- en tuinbouw |
Natuurwetenschappen |
Wiskunde, natuurkunde en milieu |
Gezondheidzorg |
Lokaal programma |
Maatschappij |
Economie, cultuur, maatschappij, spraak |
Techniek |
Lokaal programma |
Särskolan
Voor
leerlingen met een geestelijke of lichamelijke handicap is er de mogelijkheid
om een vierjarige opleiding te volgen. Er kan gekozen worden uit de volgende
stromingen: kunst, administratief en economie, handarbeid, hotel en
restaurant, media en tot slot techniek. Hier is de lesstof aangepast
aan de handicap van de betreffende leerling.
Hogeschool of Universiteit
(19 en ouder)
Ongeveer
45 % van de leerlingen die het gymnasium afsluiten vervolgen hun studie
op de hogeschool of universiteit. Eigenlijk is er niet zoveel verschil
tussen beide. Na een universitaire studie kan je een onderzoeksstudie gaan
doen wat bij de meeste hogescholen niet kan. Er zit geen niveauverschil
in als in Nederland. De studiebelasting wordt gemeten in punten. Voor elke
week voltijdsstudie krijg je 1,5 punten. Een termijn (van een half jaar)
bestaat uit 20 weken en levert dus 30 punten op. Een driejarige voltijdsstudie betekent dus een opleiding
van 180 punten. Er zijn daardoor ook verschillende examenniveaus: een högskoleexamen
heeft 120 punten, een kandidatsexamen 180 punten en een magisterexamen 240
punten.
Om toegelaten te worden tot een hogeschool of universiteit dien
je aan te kunnen tonen dat je een behoorlijke Zweedse taalkennis hebt.
Je zult daarom een Högskoleprov af moeten leggen. Deze wordt twee
keer per jaar georganiseerd en je kan hiervoor begeleiding krijgen op de
hogeschool, universiteit of via de kommun. Je kunt ook een TISUS-toets afleggen.
Beide testen kun je ook in het buitenland afleggen (de Högskoleprov
in Brussel en de TISUS in Groningen en Waterloo).
Er bestaan ongeveer 48 hogescholen en universiteiten in Zweden .
Op deze link kun
je kiezen welke studies er zijn en waar.
Op deze site kun
je oefenen met de Högskoleprov.
Een derde mogelijkheid is om gratis via de Komvux de cursus Svenska A+B
(of Svenska som andra språk A+B) te doen. Als je dit gehaald hebt voldoe
je qua taal aan de Zweedse eisen van een gymnasiumopleiding. Verder moet
je natuurlijk aan kunnen tonen dat je een soortgelijke opleiding voor de
rest van de vakken in Nederland hebt gedaan. Dit kan je laten keuren bij
Verket för Högskolservice .
Om je studie te financieren
kun je een verzoek tot studiefinanciering indienen bij CSN .
Deze studiefinanciering is onafhankelijk hoeveel spaargeld je hebt
of hoeveel je ouders verdienen. Voorwaarde is echter dat je minstens
twee jaar in Zweden moet hebben gewoond en gewerkt. Wat dat laatste
betreft is het ook voldoende als je partner werkt. En je moet in Zweden
een verblijfsvergunning voor minstens vijf jaar hebben. Als je samenwoont
met een Zweeds burger gelden eigenlijk dezelfde regels. Voor het volgen
van een SFI-cursus wordt geen studiefinanciering
verleend.
Het is vaak heel
moeilijk om huisvesting te vinden als je gaat studeren. Studentverenigingen
(studentkåren) kunnen je hier vaak bij helpen, maar begin hier
tijdig genoeg mee. Twee sites die je behulpzaam kunnen zijn zijn Studentlya en
Sökstudentbostad .
Informatie over
de werkgelegenheid na je studie kun je vinden op de site van Vereniging
van Akademikers SACO .
Volwassenen onderwijs
Volwassenen
hebben een breed aanbod tot onderwijs variërend van het volgen van
de gymnasiumopleiding tot uitgebreidere universitaire studies. Vele
worden georganiseerd door de Komvux (Kommunal Vuxenutbildning:
het gemeentelijke volwassenenonderwijs) .Vaak
worden er ook kortdurende studies georganiseerd op alle mogelijke gebieden.
Mogelijkheden zijn er ook om zogenaamd op afstand (på distans)
te studeren. Hierbij studeer je thuis, waarbij je bijvoorbeeld een
keer in de twee weken naar school gaat.
In ieder geval is iedere kommun verplicht om een introductiecursus
Zweeds voor immigranten (SFI: Svensk För Invandrare) aan te bieden.
Svensk för Invandrare (SFI)
Als immigrant heb je het recht om via de Komvux (Kommunal Vuxenutbildning:
het gemeentelijke volwassenenonderwijs) een cursus Zweeds te gaan volgen.
Hier zit je met een aantal buitenlanders in een klas eventueel opgedeeld
naar niveau en worden de basisvaardigheden in het Zweeds aangeleerd.
In verschillende kommuner worden verschillende lesboeken gehanteerd
maar uiteindelijk moet het er toe leiden dat je aan het eind van deze
cursus een examen doet. Dit examen bestaat uit een luistertest, een schrijfopdracht
en tekstverklaring (samen 150 minuten) en een mondelinge toets (20 minuten).
Om te oefenen zijn er oude SFI-examens op het internet te vinden .
Diploma
Diploma Legalisering
Als je in het buitenland wilt gaan studeren, ben je verplicht om je diploma
te legaliseren. Diploma legalisering is nodig om de buitenlandse onderwijsinstellingen
duidelijkheid te geven over de wettelijke status van jouw Nederlandse diploma.
Een stempel van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen
op het originele diploma bewijst dat het diploma echt en wettelijk erkend
is.
Hoe en waar krijg je zo'n legalisatiestempel?
Het verkrijgen van een legalisatiestempel krijg je via het DUO, afdeling Diploma-erkenning en Legalisatie .
Informatie over de procedure en prijzen .
Als je de stempel gekregen hebt, ga je met je diploma naar het Consulaat Generaal
(ministerie van Buitenlandse Zaken) van het land van je bestemming. Voor adressen
klik hier.
Statusverklaring
Met een statusverklaring kun je iemand in het buitenland
inzicht geven in het niveau van de opleiding die jij volgt
of hebt gevolgd. Er zijn standaard verklaringen in de talen
Engels en Nederlands. Bij
welke instantie je moet zijn voor jouw statusverklaring hangt
af van het soort onderwijs dat je nu volgt. Let wel: er zijn
kosten verbonden aan het opvragen van een statusverklaring.
Vraag er naar bij de desbetreffende instantie.
Met een diploma van het lbo, vbo, vmbo, mavo, havo, vwo, mulo, hbs en mms ga je naar het DUO
.
Met een diploma van het secundair beroepswezen ga je naar COLO (Centraal
Orgaan Landelijke Organen) .
Met een hoger onderwijs en universitair diploma ga je naar het NUFFIC (Nederlandse
organisatie voor internationale
samenwerking in het hoger onderwijs) .
(Bron: Informatie Beheer Groep)
Studiefinanciering
Als je besluit om je studie in Zweden af te maken of om een onderdeel
van je studie in Zweden te gaan volgen kan je je Nederlandse studiefinanciering
in bepaalde gevallen meenemen (MBO , HBO ). Voor meer informatie over het Zweedse studiefinancieringssysteem
klik hier.
Nederlands onderwijs voor de kinderen
Wanneer u van plan bent met kinderen in de schoolgaande leeftijd naar Zweden te vertrekken, is het bekijken van de mogelijkheden voor (aanvullend) Nederlands onderwijs misschien niet het eerste dat in u opkomt. Toch is het heel belangrijk hier aandacht aan te besteden. Als uw kinderen namelijk de kans krijgen om de Nederlandse taal en cultuur op goed niveau bij te houden, hebben zij daar later alleen maar profijt van.
|
|
|
|
Cursus Zweeds
|
|
|
|