Veel
van de emigranten die naar Zweden komen starten een eigen bedrijf. Het
is daarom handig om te weten welke wegen je kan bewandelen om dit tot een
goed resultaat te maken.
In Nederland kun
je al een heleboel voorbereiden. Vooral diegene die voor het eerst
als zelfstandig ondernemer aan de slag gaan, is er een heleboel te
verkennen. Orientatie, bijleren, contacten leggen en plannen. Een handige
opstap is de cursus AOV (Algemene Vaardigheden Ondernemen) te
volgen. Hier word je voorbereid op alles wat je te wachten staat bij
het zelfstandig een bedrijfje runnen. De cursus is geënt op de
Nederlandse situatie, maar 95% van de vaardigheden kun je natuurlijk
ook in Zweden gebruiken.
In Zweden begint
het allerleukst met de regel dat je een verblijfsvergunning
dient te hebben voordat je een bedrijf in Zweden mag beginnen (bij
een AB geldt dit niet). Maar om een verblijfsvergunning bij Migrationsverket aan
te kunnen vragen dien je geregistreerd te zijn bij Bolagsverket
of dien je een F-skatt-bewijs van de belastingen te hebben. Daarom
dien je dit eerst te regelen voordat je je aanmeldt bij Migrationsverket
voor een uppehålltillstånd.
Allereerst dien je een verzoek voor een F-Skattsedel in
bij Skatteverket. Hiermee krijg je een organisatienummer.
Als alles goed is ingevuld ontvang je dit binnen 2-3 weken. Met dit bewijs kan je indien je dit wenst de registratieformulieren
van Bolagsverket
aanvragen en deze opsturen naar Migrationsverket. Al met al moet je dus zeker
rekenen op enkele maanden eer alles rond is.
Op het internet
zijn er verschillende sites te vinden waar goede informatie te vinden
is, maar hieronder zal in het kort (en in het Nederlands) een beschrijving
gegeven worden van de belangrijkste informatie. In de tekst zullen
verwijzingen naar deze externe sites staan.
Bedrijfsplan
Een
goed bedrijfsplan is de basis van een goed bedrijf. Allereerst verschaft
een realistisch bedrijfsplan een beeld op de werkzaamheden, financiën
en markten. Tevens biedt dit voor de financiers (banken, geldschieters)
een mogelijkheid om de levensvatbaarheid van een bedrijf enigszins
te beoordelen. Houdt er wel rekening mee om een bedrijfsplan zo
realistisch mogelijk op te stellen. Je kunt het beter een beetje
zwarter zien en dan toch goed uitkomen, dan dat je overal direct
de zon ziet schijnen en het later toch af en toe blijkt te regenen.
Om een bedrijfsplan goed op te zetten kun je de hulp inroepen van
een gespecialiseerd kantoor. Houdt er wel rekening mee dat niet
alle adviseurs in NL op de hoogte zijn van alle regels en mogelijkheden
in Zweden. Het kan daarom lonen om direct een adviseur in Zweden te
zoeken.
Voorbeelden van en handleiding voor bedrijfsplannen
in het Zweeds:
Financiering
Door
een budget op te stellen krijg je inzicht in de financiële
levensvatbaarheid van een bedrijf.
-
In het startbudget maak je een berekening
van de kosten die noodzakelijk zijn om te kunnen starten (startinvesteringen).
-
In je liquiditeitsbudget
geef je aan hoe de in- en verkopen er iedere maand uitzien, zodat je
geld hebt om je rekeningen te kunnen betalen.
-
In het resultaatbudget
geef je aan hoe je er over een jaar financieel voor denkt te staan. De
inkomsten zullen de kosten moeten kunnen dragen en tevens dient de winst
zo groot te zijn dat je er van zult kunnen leven. Er zijn een aantal
instanties die je kunnen helpen met een financiering. De meest goedkope
daarin zijn de banken die
echter een deel eigen kapitaal eisen om met je in zee te gaan. Om
in wat meer eigen kapitaal te voorzien of in die gevallen dat een
bank niet het risico durft te nemen zijn er ook instanties die
wat meer risico durven nemen. Daar staat dan natuurlijk ook een hogere
rente tegenover. Een derde methode is om de mogelijkheden voor subsidies
te
bekijken. Acht goede tips
voor een geslaagd financieringsgesprek:
Bedenk
goed wie je wilt inschakelen als financier en zet alle voor- en
nadelen tegen over elkaar.
Bekijk
goed de producten en voorwaarden die een financier voor je heeft.
Verschillende banken kunnen bijvoorbeeld een verschillend rentepercentage
hanteren. Ook terugbetalingsvoorwaarden en service kunnen van belang
zijn.
Kies
een goede begeleider. Het is belangrijk om een begeleider te hebben
die kennis van zaken heeft en je kan begeleiden in het hele proces. ZwedenAdvies
is bijvoorbeeld een bedrijf welke zich gespecialiseerd heeft in het
begeleiden van startende Nederlandse en Belgische ondernemers in
Zweden.
Goede
voorbereiding. Neem je bedrijfsplan mee en bedenk vast antwoorden
op vragen die de bank zou kunnen gaan stellen.
Geef
referenties op. In Zweden zijn referenties heel belangrijk om een
goede indruk van je te krijgen. Als het lukt om Zweeds sprekende
referenties te geven is dit natuurlijk het allermooist. Zorg er
in ieder geval voor dat de referenties die je opgeeft Engelstalig zijn.
Zorg
dat je je niet meer onzeker voelt bij je gesprek door je bijvoorbeeld
goed te hebben laten informeren over alle verschillende mogelijkheden
voor je bedrijf.
Laat
je niet overrompelen. Tijdens een financieringsgesprek komen zeker
een aantal vaktermen over tafel waarvan je rustig naar de betekenis
kunt vragen als ze je niet helemaal duidelijk zijn. Tijdens het gesprek
wordt immers over een financiële ruggengraat van je
nieuwe bedrijf gepraat.
Wees
geïnteresseerd
in wat de kredietverstrekker te zeggen heeft, wellicht zitten er
nog voor jou bruikbare tips bij. Of misschien kun je door (eventueel
later) nog wat meer informatie te geven je plannen toch rond krijgen.
Trek lering uit de argumenten die je krijgt bij een afwijzing van
je kredietaanvraag en probeer deze in een volgende poging te ondermijnen.
Vormen
van krediet
Eigen kapitaal
Eigen vermogen of financieringen van familie, vrienden
of risicofinanciers
Bankkrediet
Aanvullend krediet van een bank,
welke een eigen inbreng en terugbetalingszekerheid (soms in de vorm
van een borg) eist.
Leverancierskrediet
Betere betaalvoorwaarden
aan de leverancier van je inkoopproducten
Klantenvoorschot
Laat
je klanten op tijd betalen of nog beter vooruit betalen
Subsidies en bijdragen
Het is
eventueel mogelijk om een "Starta eget-bidrag" via
de Arbetsförmedlingen
te krijgen. Hiervoor is het noodzakelijk dat je ingeschreven
staat als werkzoekende en dat je in ieder geval 50% van de financiering
rond hebt. Minstens heb je recht op SEK 223 per dag (5
dagen per week). Ook
bestaat er een mogelijkheid om via de provincie een subsidie
te krijgen als je een op industrie of toerisme ingerichte
activiteit opzet. Ook voor het aannemen van personeel bestaat
er een mogelijkheid om een bijdrage in
de kosten te krijgen.
Bedrijfsvormen
Ook in Zweden zijn er verschillende vormen om een bedrijf op te zetten.
Je kunt kiezen uit een enskild firma, handelsbolag, kommanditbolag,
aktiebolag en ekonomisk förening.
Enskild firma
Omdat
de enskild firma geen juridisch persoon is betekent dit dat de eigenaar
hoofdelijk aansprakelijk is voor de gemaakte afspraken en de schulden
van het bedrijf. Je hebt geen accountant nodig om je declaraties
en belastingaangiftes te verzorgen als je bedrijf minder dan 10 werknemers
heeft en je niet meer jaarlijkse netto-omzet hebt dan 24 miljoen
kronen.
Handelsbolag
Een
handelsbolag is eigenlijk hetzelfde als een enskild firma, alleen
zet je dit op met meerdere eigenaren die op hun beurt solidair verantwoordelijk
zijn voor de schulden in het bedrijf.
Kommanditbolag
Zelfde
handelsvorm als een handelsbolag met het verschil dat een van de
eigenaren aangesteld wordt als komplementär. Deze staat
persoonlijk garant voor de schulden en de andere eigenaren
alleen voor hun kapitaalinbreng.
Aktiebolag
Als
eigenaar in een aktiebolag ben je economisch beschermd. Je bent
niet hoofdelijk aansprakelijk voor de schulden in het bedrijf. Het
vergt echter wel een groter startkapitaal omdat je een aktiekapitaal
moet hebben van minstens 50.000 SEK voor privé firma´s
en 500.000 SEK voor publieke firma´s. Het is niet verplicht om een accountant aan te stellen en een financieel jaarverslag openbaar te maken en in te sturen naar de Bolagsverket als het bedrijf voldoet aan minstens twee van de onderstaande voorwaarden in een van de twee afgelopen boekhoudjaren:
- minder dan 3 personeelsleden in dienst hebt
-
een maximum nettoomzet heeft van 3 miljoen kronen
- een maximum balanstegoed van 1,5 miljoen
Er
zijn nog andere mogelijkheden om een bedrijf met dezelfde rechten op
te richten echter zonder aktiekapitaal via een Engelse Ltd.
Hieronder een vergelijkingstabel
tussen de drie meest gangbare bedrijfsvormen:
|
Enskild
näringsidkare |
Handelsbolag |
Aktiebolag |
Eigenaar schuldig aan schulden van het bedrijf |
Persoonlijke aansprakelijkheid |
Solidarische
en persoonlijke aansprakelijkheid |
Geen persoonlijke
aansprakelijkheid |
Kapitaal |
nee |
nee |
50.000 SEK
voor een privé
aktiebolag. 500.000 SEK voor een publieke aktiebolag |
Aantal
eigenaren/
deelnemers |
Altijd
1 fysiek persoon |
Minstens 2
personen, fysiek of juridisch |
Minstens
1 persoon,
fysiek of juridisch |
Bestuur |
Bedrijfseigenaar |
Ondernemingsraad |
Bedrijfsdirecteur |
Accountant |
Normaal
niet |
Normaal niet |
Nee (onder voorwaarden) |
Wie betaalt
belasting? |
Bedrijfseigenaar |
Deelnemers |
Bedrijf
zelf |
Mogelijkheid
om personeel aan te stellen? |
Ja |
Ja |
Ja |
Registratie
Registratie
van bedrijfsvorm
Als je besloten hebt om je bedrijf te starten dien je deze te laten
registreren. Dit kan op Internet via de gezamenlijke site van
Bolagsverket en Skatteverket .
De naamstelling van het bedrijf wordt hier gecontroleerd en mag
niet te veel lijken op reeds bestaande namen in dezelfde branche.
Als eigenaar van een enskild firma hoef je je niet te laten registreren.
Alleen als je een naamsbescherming wilt hebben is dit raadzaam.
Het verschilt per bedrijfsvorm of je naam beschermd is in de
provincie of in het hele land.
Sommige werkzaamheden zijn echter
verplicht om zich te laten registreren. Dit zijn bedrijven die:
Handel
met waren, waardepapieren of onroerend goed bedrijven
Bereiding
van waren voor verkoop bedrijven
Reparatiewerkzaamheden uitvoeren
Bouwwerkzaamheden
uitvoeren
Drukkerij of uitgeverijwerkzaamheden uitvoeren
Hotel,
pension, café of B&B
hebben
Makelaarswerkzaamheden uitvoeren
Advocaat- en incasso
werkzaamheden uitvoeren
Wasinstelling hebben
De
kosten voor registratie bedragen voor een enskild firma en handelsbolag
SEK 1000, voor een aktiebolag en filiaal SEK 2000 en voor een
ekonomisk förening
SEK 1200.
Registratie voor
belasting en btw
De meest voorkomende
belastingen en vergoedingen die je tegen komt bij het hebben
van een bedrijf zijn:
A-skatt,
dit betaal je als je als fysiek of juridisch persoon belastingplichten
hebt uit looninkomsten (vergelijkbaar met inkomstenbelasting)
F-skatt,
dit betaal je als fysiek of juridisch persoon die een bedrijf
runt.
Moms
is de omzetbelasting die je als fysiek of juridisch persoon
rekent bovenop je diensten of producten.
Arbetsgivareavgift
is je werkgeversdeel wat je betaalt als je werknemers in
dienst hebt (32,42%, 2008)
Egenavgifter
betaal je als fysiek persoon die inkomsten heeft uit zijn
eigen bedrijfswerkzaamheden (30,89%) Voor de egenavgifter
is het ook nog van belang of je een actief of passief eigenaar
van het bedrijf bent. Actief eigenaar ben je als je meer
dan een derde deel van het jaar (meer dan ongeveer 500 uur
per jaar) actief bent in het bedrijf of als je minder dan
500 uur werkzaam bent, maar je bedrijf hoofdzakelijk op jouw
werk draait. Een passief bedrijf betaalt maar 24,26% belasting
aan SA-skatt. Je kan dan echter geen aanspraak maken op pensioen-
of ziektewetregelingen. Ook
kan de egenavgift dalen als je kiest voor een langere periode
eigen risico in geval van ziekte. Eén dag is standaard (30,71%),
maar bij drie dagen betaal je 29,48% en bij
30 dagen eigen risico 28,78% .
Registreren
hiervoor doe je ook via de gezamenlijke site van Boverket
en Skatteverket .
Bedrijfsverzekeringen
Het kan zijn dat je extra verzekeringen af moet sluiten als je
een eigen bedrijf start. Veel verzekeringen bieden standaard
pakketten voor beginnende bedrijven. Voorbeelden van eventueel
benodigde verzekeringen:
Eigendomsverzekering:
in geval van brand, inbraak of waterschade
Stakingsverzekering: voor
vergoeding in geval van het staken van het bedrijf
Aansprakelijkheidsverzekering:
geeft vergoeding in geval je aansprakelijk bent voor een schade die
ontstaat door je diensten of producten
Rechtsbijstandverzekering: geeft
bijstand of vergoeding in geval van een rechtszaak
Ongevallenverzekering:
vergoedt schade op de werkplaats of op de heenreis naar of terugreis
van het werk
Voor ziekte
of arbeidsschade ben je automatisch verzekerd via de Försäkringskassa.
Je hebt dan een aantal eigen-risico-dagen (van te voren zelf te
bepalen 1, 3 of 30 dagen) http://www.forsakringskassan.se/privatpers/foretagare/om_sjuk/
A-kassan (Werkloosheidsvereniging)
Als je een
eigen bedrijf begint is het soms niet mogelijk om bij je oude A-kassan te blijven
of als je hierbij nog niet aangesloten was dien je dit te doen om in geval van
werkloosheid in aanmerking te komen voor een WW-uitkering. Onderstaand enkele
A-kassor die zelfstandigen accepteren:
Småföretagarnas
A-kassa
Akademikernas
erkända arbetslöshetskassa
AEA
Alfa-kassan
SIFs
A-kassa
Svenska Handels och Arbetsgivarnas A-kassa
Overname van een reeds bestaand bedrijf
Soms
is het handiger (en sneller) om een al bestaand bedrijf over
te nemen. Kijk hierbij goed naar de jaarrapporten van dat bedrijf
(je kunt deze bestellen in het Näringslivregistret ).
Je moet je hiervoor echter wel aanmelden en deze jaarrapporten
zijn niet gratis op te halen. Je kunt ze ook opvragen bij
de verkoper om te zien of hij je daar kennis van wilt laten nemen,
maar het is aan te bevelen om deze zelf te bestellen zodat je er
zeker van bent dat er met de jaarrapporten van de verkoper
niet geknoeid is.
Vergunningen
Voor
een groot aantal bedrijven zul je een aparte vergunning
moeten aanvragen om je werkzaamheden te mogen verrichten. Het
is daarom handig om dit van te voren al uit te zoeken, zodat
je niet voor verrassingen komt te staan als je alles al geregeld
denkt te hebben. Sommige aanvragen duren vrij lang eer ze goedgekeurd
zijn en vaak mag je niet beginnen met je bedrijf voordat
deze rond zijn. Aanvragen doe je afhankelijk van de vergunning
bij bijvoorbeeld de kommun, provincies, politie of Livsmedelverket.
Enkele voorbeelden van vergunningen zijn:
Restaurant
Levensmiddelen
Om
levensmiddelen te verkopen zul je in de meeste gevallen een vergunning
aan moeten vragen bij de eventuele verhuurder van het pand, bij
Miljöförvaltningen
en de gemeente.
Serveringstillstånd
Om alcohol te mogen serveren moet je een aparte cursus
volgen, vergunning aan vragen bij de Socialförvaltningen
en vervolgens gelden er geweldig strenge regels voor de verkoop.
Uteservering
Om op een terras of op straat te serveren dien je
toestemming te hebben van de politie.
Hygiëne
en gezondheid
Om
een bedrijf te beginnen dat zich bezig houdt met gezondheid (bijvoorbeeld
massage, acupunktur, pedicure, laserbehandeling, kapper,
schoonheidssalon, zonnebankcentrum, tatoeages) moet je een vergunning
aanvragen bij de Miljöförvaltningen.
Toegankelijkheid
Ook
zul je bij Miljöförvaltningen
een vergunning aan moeten vragen voor het hebben
van meerdere personen in een ruimte. Dit vergt onder andere
eisen op het gebied van schoonmaak en brandgevaar.
Verkoop
Folköl
(licht bier)
Hiervoor dien je een vergunning aan te vragen
in je gemeente.
Kraampje
Hiervoor moet je je wenden tot de Gatu- och Fastighetskontoret
in je gemeente.
Verkoop
tijdens evenementen
Voor het verkopen van bijvoorbeeld een
broodje worst tijdens een evenement moet je een politievergunning
hebben.
Reclame
Reclame buiten je winkelpand moet je aanvragen bij de politie.
Överdagenskylt
Voor het plaatsen van een tijdelijke reclameuiting in de vorm
van bijvoorbeeld een sandwichbord moet je politievergunning
hebben.
Spel
en tabak
Spel
en automaten met geldwinst
Voor
het uitvoeren van bijvoorbeeld Blackjack of het exploiteren van
spelautomaten moet je toestemmin aanvragen bij de Lotteriinpektion.
Spel
en automaten zonder geldwinst
Voor
bijvoorbeeld flipperkasten die winst uitkeren in bijvoorbeeld
vrije spelen kan je vergunning aanvragen bij de gemeente.
Spelen
met warenwinst
Spelen
waarbij de winst uitgekeerd wordt in de vorm van waren of
cadeaubonnen dienen aangemeld te worden bij de Idrottsförvaltning
in de gemeente.
Tabak
Vergunningen
om tabak te verkopen worden afgegeven door de gemeente.
Verder
zijn er nog veel meer vergunningen die afgegeven worden door
de milöfövaltningen
voor bijvoorbeeld schadelijk afval, het bedrijfsmatig houden
van dieren
Personeel
Nieuw
personeel kan je aannemen op basis van een tijdelijk (tidsbegränsad)
of een vast contract (tillsvidare anställning). Maak je hierover
geen afspraken dan geldt dit als een vast contract. Dit kan mondeling
of schriftelijk gebeuren, waarbij de laatste natuurlijk de voorkeur
geniet. Wel dient de werkgever altijd schriftelijke arbeidsvoorwaarden
te overleggen, waarin bijvoorbeeld het aantal te werken uren, loon,
vakantiedagen, etc in worden vermeld. Arbetsförmedlingen kan
je helpen bij het aannemen van personeel. Werknemers hebben recht
op minstens 25 vakantiedagen per jaar, waarbij deze uitgekeerd worden
bij opname met 0,8% van het brutoloon met gelijktijdige doorbetaling
van het loon. Werknemers die op urenbasis werken krijgen hun vakantiedagen
uitbetaald tegen 12% van het brutoloon. Bij ziekmelding
moeten werknemers pas na 7 dagen een artsverklaring overleggen
dat ze daadwerkelijk ziek gemeld zijn. De werkgever betaalt de werknemer
80% van zijn loon met uitzondering van de eerste zgn. eigen risicodag.
Na een aantal dagen ziekmelding neemt de Försäkringskassan
de betaling aan de werknemer over . Er kunnen via de werkgever aanvullingten op deze uitkering worden gegeven.
Informatie
Iedere
kommun heeft een kantoor van Näringsliv. Deze zijn gespecialiseerd
in het opstarten van bedrijven en helpen je tot in hoge mate bij
de planning, organisatie, contactenlegging en marktverkenning.
Bolagsverket heeft een Engelstalige site over het starten van een
eigen bedrijf en zijn bedrijfsvormen .
ZwedenAdvies is
een onafhankelijk adviesbureau met ruime ervaring in het
begeleiden van startende ondernemers uit Nederland en België. Met het Bedrijfshulp-pakket van ZwedenAdvies bepaal je zelf waarbij je hulp kunt gebruiken. Eveneens is er de mogelijkheid om een logo, website en drukwerk te laten ontwikkelen.
Interactieve guides voor het starten van een bedrijf:
Företagsfakta
Kosten voor het starten van een eigen bedrijf
Opstarten van een bedrijf
|